Voor een echt succesvol leven

Vandaag was ik aanwezig bij Lezen etcetera live, een live versie van de boekenbijlage van het NRC. Ik geloof dat het ook ergens op de radio wordt uitgezonden. Het is een boekenprogramma dat maandelijks plaatsvindt in de kelder van boekhandel Donner, daar is een theater. Dat was afgeladen vol, ik wist niet dat het zo populair was.

Ik kwam voor Bas Haring, de filosoof. Zijn boek heet: Voor een echt succesvol leven. Ik heb het boek niet gelezen, maar uit het gesprek maak ik op dat het succes ter discussie stelt. Wat heb je eigenlijk aan succes? Is succes wel goed voor je? Als je je kapot werkt heb je misschien wel succes in je werk, maar je wordt er niet gezonder op.

Alles hangt natuurlijk af van je definitie van succes. In elk geval is succes niet hetzelfde als geluk, dat benadrukte Bas Haring nog maar eens. En hij vroeg zich af of het wel nodig is om iets te bereiken tijdens je leven. In zijn woorden klonk door dat dat niet altijd nodig is. Als je er blij van wordt, prima. Maar als je liever iets eenvoudigs doet en helemaal niet zo nodig succes hoeft, ook goed. Het komt er eigenlijk op neer, dat je daar goed over nadenkt voor jezelf.

Bas Haring gaf een leuk voorbeeld van hoe dat bij hem werkt. Hij deed eens mee aan een estafette. Twee klassen liepen tegen elkaar. Toen hij moest lopen lag zijn klas voor. En hij dacht: wat maakt het uit of ik hard loop? Als wij winnen dan moet ik me kapot rennen en winnen er 10 mensen. Als de ander wint kan ik rustig aan doen en winnen er ook 10 mensen. In zijn hoofd was dat resultaat hetzelfde: één klas zou winnen, maar in het eerste geval moest hij hard lopen en in het tweede geval niet. En dus kiest hij voor het tweede, want dat is voor hem het beste alternatief. Niet het winnen, maar het rustig aan doen.

Wel een originele invalshoek, die je in elk geval helpt om er eens op een andere manier tegenaan te kijken. Oh, hij maakte er natuurlijk geen vrienden mee, zijn klasgenoten begrepen weinig van zijn redenering.

Blauwe maandag

Afgelopen maandag zou de meest deprimerende dag van het jaar zijn, zo hebben onderzoekers uitgerekend. Het is een maandag en dan zijn veel mensen al niet zo vrolijk, met de hele werkweek nog voor zich. Het was donker en somber weer. We hebben net ontdekt dat ons salaris niet meevalt en we moeten bovendien toegeven dat onze goede voornemens weer op niks zijn uitgelopen. Al met al genoeg om in een lichte depressie te raken.

Dan is het nu in elk geval fijn om te beseffen dat we die blauwe maandag voorlopig weer achter de rug hebben. Daar kikker je van op, zo'n gedachte.

En wat betreft goede voornemens: geef het nog niet op!
In de eerste plaats kun je altijd weer opnieuw goede voornemens maken, laat dat niet afhangen van een toevallige datum als 1 januari.

En in de tweede plaats kun je ook eens anders kijken naar goede voornemens: zie het als doelen. En in elk bedrijf weet je: je jaarplan wordt toch niet gerealiseerd. Maar het is wel nuttig om een plan te hebben. Een plan geeft richting aan je handelen, maakt het makkelijker om te kiezen en prioriteiten te stellen. Gedurende het jaar gebeuren er allerlei dingen en daarom stel je je plan bij en kom je uiteindelijk ergens anders uit dan in je plan stond. Maar daarmee is je plan nog niet waardeloos.

Kijk eens op dezelfde manier aan tegen goede voornemens: het is een soort jaarplan. Je stelt het bij, je komt onverwachte dingen tegen. Maar het is wel handig om een soort van kader te hebben. Op die manier hoef je niet zoveel op te hangen aan het realiseren van je goede voornemens. En is het dus ook niet iets om depressief van te worden.

Soms zit het mee...

Je hebt van die dagen, dan lukt alles, moeiteloos.
En je hebt ook dagen dan lijkt er niets goed te gaan.

Neem vandaag. Ik had goed geslapen en stond energiek op. Daar lag het niet aan. Daarna ging het mis. Ik had een afspraak met een klant. De klant was dat echter vergeten. Thuisgekomen maar een beetje gewerkt, maar niemand beantwoord mijn e-mails en als ik iemand probeer te bellen dan nemen ze niet op.

Toen dacht ik: laat ik het huis uitgaan en wat dingen in de stad gaan halen. Dom, want uiteraard hadden ze niet wat ik zocht. De kleding die ik eerder had gezien was uitverkocht of paste niet. De CD die ik zocht was er ook al niet.

Ik weet het, het zijn allemaal geen echte problemen. Maar ook die dagelijkse kleine tegenslagen kunnen je zoveel energie kosten. Nu geef ik het maar op en ga ik tv kijken. Als tenminste de kabel het doet en de hd-speler niet vastloopt.

Opruimen in je slaap

Waarom we precies slapen, daar zijn de geleerden het nog steeds niet over eens. Als we niet slapen gaan we dood, dat is wel duidelijk, maar waarom dat is, dat weten we niet.

Blijkbaar zijn wetenschappers het er nu wel over eens dat we tijdens onze slaap de belevenissen van de dag ervoor nog eens herhalen in onze hersenen. Maar wat er dan gebeurt weten ze dan weer niet.

Nu lees ik in de krant (NRC 22 januari 2008) dat slapen er toe dient om je hersenen op te ruimen. Intuïtief lijkt dat ook wel te kloppen. Iedereen kent wel het gevoel dat je hoofd vol zit na een drukke dag. Je kunt dan geen nieuwe informatie meer opnemen. Als je dan gaat slapen, dan kan er weer iets bij. Overigens kan dat ook als je even iets ontspannends gaat doen, is mijn ervaring, maar dat hebben ze niet onderzocht. En het zou best kunnen dat slapen veel meer ruimte oplevert.

Lekker idee, dat je in je slaap kunt opruimen. Je kon al slapend leren en nu kun je ook slapend opruimen. Jammer dat het alleen voor je hersens geldt en niet voor je huis.

Maar het kan natuurlijk wel helpen om het allemaal weer wat helderder te krijgen. Even rust nemen is vaak goed, om daarna weer met volle kracht aan het werk te gaan. En veel mensen slapen te weinig. Dan wordt het niet makkelijker om de energie op te brengen om te gaan opruimen. Meer slaap! Dat is nog eens een goed voornemen.

Mailstress (3)

Eerder schreef ik over mailstress. Wat ook een gewoonte zou kunnen worden is even nadenken voordat je op reply klikt. Is het wel handig om te reageren via mail? Kan ik niet beter even bellen of langs lopen? Als iets gevoelig ligt of meer uitleg nodig heeft, dan is het handiger om even rechtstreeks met elkaar te praten.

Dat is juist het mooie van deze tijd: je hebt meerdere middelen tot je beschikking en je kunt kiezen. Doe dat dan ook. Mail is prima om mensen te informeren over zakelijke dingen. En om de dezelfde informatie op hetzelfde moment bij veel mensen te krijgen. Of om afspraken te maken met een aantal mensen tegelijk.

Soms is het ook gewoon sneller om even te bellen of langs te gaan. Iedereen kent wel van die eindeloze maildiscussies over een afspraak of over wat dan ook. Als het onderwerp wat ingewikkelder is, dan zit je al snel meerdere keren heen en weer te mailen. Dat kost steeds weer even tijd en je moet steeds weer even over het onderwerp nadenken. Als je er één keer 10 minuten rechtstreeks over praat, is het geregeld en voor iedereen duidelijk. Dan kun je daarna eventueel de afspraak via mail bevestigen. Uiteindelijk ben je dan minder tijd kwijt.

Boekenbeurs

We hebben allemaal onze zwakke punten. Het mijne is boeken. En dan is een boekenbeurs een onweerstaanbaar iets.

Zo nu en dan organiseert het Centraal Boekhuis een boekenfestijn, zoals ze het zelf noemen. Dan verkopen ze hun restanten en lichtbeschadigde boeken met korting. Eén keer per jaar is dat circus in Rotterdam. Een hal vol boeken.

Lang van te voren zet ik de datum al in mijn agenda. Het liefst ga ik meteen op de eerste dag, dan is er het meeste keus. Ik leg geld opzij, zodat het niet op mijn normale uitgaven drukt. Dat geld wat ik opzij heb gelegd is ook meteen mijn budget. Meer mag ik niet uitgeven van mezelf. Maar ik zorg er meestal wel voor dat het bedrag hoog genoeg is.

Zo'n twee maanden voordat de beurs is, mag ik van mezelf geen nieuwe boeken meer kopen. Anders zul je net zien dat ik dat boek voor een lagere prijs op de beurs vind. Die twee maanden dat ik niks koop compenseren dan weer een beetje voor de aankopen op de beurs.

En dan mag ik me helemaal uitleven, alleen beperkt door mijn budget en de hoeveelheid boeken die ik kan dragen. Heerlijk. Ik koop managementboeken, muziekboeken, een boekje over mijn eerstvolgende vakantiebestemming, pockets om mee te nemen tijdens die vakantie en nog wat romans.

Eigenlijk vind ik mezelf dan nog best kritisch. Ik heb regels over wat ik wel en niet koop: dingen die ik totaal niet ken of die ik normaal gesproken leen, die koop ik niet. Maar natuurlijk koop ik veel te veel.

Als ik terugkom ben ik doodmoe, maar erg tevreden over mezelf. Ik heb mijn verslaving weer even uitgeleefd, mijn shot gehad en ik kan er weer even tegen. Tot de volgende beurs.

Alleen vandaag

Op de coachingskalender las ik iets over Reiki. Op zich ben ik daar niet mee bezig, maar dit was wel een goeie. Reiki kent leefregels. Het is niet zo dat je daar naar moét leven, het zijn meer aanwijzingen voor hoe je het beter zou kunnen doen. Al die regels beginnen met: Alleen vandaag, bijvoorbeeld: alleen vandaag maak ik me geen zorgen; alleen vandaag ben ik dankbaar voor alles wat ik heb. Of: alleen vandaag ben ik vriendelijk voor alles wat leeft.

Het mooie hieraan is dat het de zaak behapbaar maakt. Je hele leven je geen zorgen maken, dat is niet te doen. Altijd dankbaar zijn, tja, daar begin je maar niet eens aan. Maar alleen vandaag, dat lukt me misschien wel. Het is een beetje de filosofie van de anonieme alcoholisten: één dag tegelijk.

Zo kun je het ook met opruimen doen: alleen vandaag ruim ik mijn post op, alleen vandaag besteed ik een kwartier aan opruimen, alleen vandaag ruim ik de vaat op. Als je vooraf al gaat bepalen dat het elke dag moet, dan raak je al ontmoedigd en wordt het ook meteen moeten. En je denkt al meteen: dat hou ik toch niet vol. Maar alleen vandaag, dat kan ik wel.

Beloon jezelf - of niet

Als ik iets vervelends heb gedaan of iets waar ik tegen op zag, dan neem ik daarna vaak even pauze. Even lekker zitten met een boek of de krant. Bij wijze van beloning voor mezelf. Ik adviseer mijn klanten ook vaak om dat te doen: stel jezelf een (kleine) beloning in het vooruitzicht. Op die manier kun je jezelf zover krijgen iets te doen wat je eigenlijk niet wilt.

Mijn innerlijke dialoog gaat dan ongeveer als volgt: ik wil eigenlijk lekker lezen of tv kijken. Als ik nou eerst mijn administratie doe of ga stofzuigen, dan mag ik daarna lezen of tv kijken.

Maar met belonen is iets geks aan de hand: het werkt soms niet of je bereikt het tegengestelde van wat je wilt. Het is bijvoorbeeld gebleken dat mensen in Nederland geen geld willen hebben voor het geven van bloed bij de bloedbank. Als je daar geld tegenover stelt, dan komen er juist minder donoren, in plaats van meer.

Dat komt omdat mensen het geven van bloed als iets positiefs beschouwen, ze doen iets voor hun medemens. Daar worden ze blij van. Als ze vervolgens geld krijgen voor het geven van bloed, dan krijgen ze het gevoel dat ze het voor het geld doen. En dat voelt een stuk minder goed.

Als je jezelf een beloning geeft na opruimen, dan kan dat juist averechts werken. Je geeft jezelf onbewust het signaal dat je alleen opruimt voor de beloning. Dat het opruimen zelf niet belangrijk is. En dat voelt niet goed. Ik hoor dat ook vaak van cursisten: ze zeggen dan dat ze zichzelf niet willen belonen. Het opgeruimde huis zelf is de beloning. Oftewel: ze willen het opruimen zelf belangrijk vinden en niet de beloning.

Eigenlijk is dat ook veel beter: als het je lukt op die manier dan heb je een intrinsieke motivatie gecreëerd om op te ruimen en die is altijd sterker dan een externe motivatie, zoals een beloning.

Mailstress (2)

Gisteren schreef ik over mailstress. Wat kun je er aan doen?
Zet om te beginnen de melding uit dat er nieuwe mail is. In Outlook is dat nogal diep in het menu verstopt, maar het kan wel (extra, opties, tabje voorkeuren, e-mailopties, geavanceerde e-mailopties). Dan krijg je tenminste niet zo’n tekstballonnetje rechtsonder in je ooghoek, wat enorm afleidt.

Ook kun je je mailprogramma met grotere tussenpozen mail op laten halen. Of alleen mail op laten halen als je dat specifiek aanklikt. Wat natuurlijk ook helpt is je mailprogramma helemaal niet openen.

En dan is het natuurlijk verder een kwestie van discipline om één of een paar keer per dag een moment te reserveren om mail te checken en te beantwoorden. Die discipline valt niet mee. Om te beginnen zou je het alarm van je mobiel kunnen zetten, zeg elk half uur. Alleen dan mag je mail checken. De tijd waarna het alarm af gaat kun je langzaam steeds verder oprekken tot je een paar keer per dag je mail checkt. Als mensen heel dringend een reactie van je willen, dan bellen ze wel.

Mailstress

Ik lees in de krant (NRC, 12 januari 2008) dat de gemiddelde kantoormedewerker 49 minuten per dag aan e-mail besteed (hoe meten ze dat zo precies?). Voor managers kan dat wel vier uur per dag zijn. Vier uur! Dat is ongeveer je halve dag. Je kunt natuurlijk aanvoeren dat e-mail communicatie is en dat communiceren een belangrijke taak is van een manager, maar toch, vier uur is erg veel.

Het artikel gaat er ook over dat we vaak andere communicatiemiddelen vergeten en dat het vaak beter is om iemand even te bellen of even langs te lopen. Natuurlijk weten we dat allemaal, maar iedereen verstuurd wel eens een mail, waarvan je later denkt: dat had ik beter niet kunnen doen. Misverstanden zijn nou eenmaal snel geboren als je geen intonatie kunt toevoegen of als je niet kunt zien dat de ander negatief reageert. In een gesprek kun je dan meteen je uitspraak nuanceren. Via de mail heb je al snel ruzie.

Ook blijkt het dat je concentratie enorm wordt verstoord door telefoon, sms en mail. Dat kan wel 10 punten schelen in je IQ. En dat komt er op neer dat je helderder bent nadat je een joint hebt gerookt als wanneer je wordt afgeleid door allerlei berichten. We lijken desondanks verslaafd aan het checken van e-mail. Je doet dat veel vaker dan je denkt. Mensen die zeggen het elk kwartier te doen, kijken wel 30 tot 40 keer per uur in hun mailbox. Dat is dus elke anderhalve minuut. Hoe kom je dan nog aan werken toe? Geen wonder dat we er stress door krijgen. Ik doe het zelf ook, 's avonds nog even snel kijken of 's ochtends vroeg. En meerdere mailboxen, ook nog. Gek, hoe snel zoiets voelt als onmisbaar. Hoe lang mailen we nou helemaal? Maximaal een jaar of 15, denk ik.

In een volgend bericht wat je er aan kunt doen.

Lente?

Eigenlijk is de winter net begonnen. Er is nog niet eens 1 wintermaand voorbij. En toch lijkt het al lente te worden. Okee, met de regen en de donkerte lijkt het soms eerder herfst, maar toch...

Als ik nu naar buiten kijk schijnt net even de zon, tussen de buien door, dat wel, maar hij schijnt. Het is tien graden buiten, ik hoef geen handschoenen aan als ik ga fietsen. En ik zag gisteren bij Jamin de paaseitjes liggen.

Dat laatste vond ik wel een beetje overdreven eerlijk gezegd, twee weken na nieuwjaar. Pasen valt weliswaar vroeg dit jaar, maar om meteen van de kerstkransen naar de paaseieren te gaan, is wel een flinke stap.

Maar ze lagen er toch maar. En ik voel dat er iets begint te kriebelen. Hoog tijd om de laatste kerstspullen op te ruimen. Misschien kan ik wel een raam open zetten om frisse lucht binnen te laten. Tijd voor nieuwe energie en schone, frisse kamers. Het kan me niet snel genoeg gaan.

Gelukkige ongelukjes

De lokale zender in Rotterdam zendt elke zondag Bob Ross uit en wij zijn vaste kijkers. Bob Ross is die schilder die beweert dat iedereen kan schilderen. In programma’s van een half uur laat hij zien hoe het moet. Na een half uur is het schilderij klaar. Steevast staan er bergen op en dennenbomen.

Schilderen doe ik niet en ik vind het ook niet heel erg mooi wat de man maakt. Maar tijdens het schilderen vertelt de man hoe hij zijn schilderij maakt. En dat doet hij op een kalme, bijna hypnotiserende manier. Ik denk dat er twee mogelijkheden zijn: het irriteert je mateloos of je wordt er enorm kalm van. Voor mij geldt dat laatste en dat is ook de reden dat ik kijk: ik word er zo rustig van. Vooral op zondag is dat heerlijk. Een oase die man.

Eén van zijn favoriete uitspraken is: we don’t make mistakes, we just have happy accidents. En als je dat maar aanhoudt, dan kun je volgens mij alles aan in het leven.

Goede voornemens: korte en lange termijn

Waarom blijft het toch zo moeilijk om goede voornemens te realiseren?
Eén reden is in elk geval het onderscheid tussen de korte en de lange termijn. Goede voornemens hebben meestal pas op de wat langere termijn effect. Het einddoel ligt verder weg. Soms een week of een maand, maar het kan ook veel langer zijn: tien kilo afvallen kost nou eenmaal tijd. Je hele huis opruimen duurt ook wel even. En de voordelen van stoppen met roken zijn al helemaal niet meteen duidelijk. Je krijgt misschien wat meer adem en ze zeggen dat het gezonder is. Maar je weet natuurlijk nooit zeker of je er bijvoorbeeld langer door leeft. En dan is de bevrediging van die ene sigaret een onmiddellijke beloning, die maar moeilijk is te weerstaan.

Hoe voorkom je dit? Eén mogelijkheid is om het doel dichterbij te halen en daarmee ook de taak in kleinere stukjes te hakken: eerst maar eens 1 kilo afvallen of 1 week niet snoepen/gezond eten, eerst maar eens die stapel kranten opruimen of de post van deze week verwerken. Dat zijn dingen die je op korte termijn kunt realiseren.

Als je het doel kleiner maakt, dan is het nadeel dat het voordeel vaak niet meteen duidelijk is. Ben je kilo afgevallen, so what? Heb je die stapel kranten opgeruimd en dan? Wat heb je er eigenlijk aan?
Daar kun je iets aan doen door jezelf een beloning te geven: een fijn boek na een week niet snoepen of iets lekkers na een vervelende opruimklus. Dan koppel je een onmiddellijke beloning aan een actie die je op korte termijn uitvoert. Dat snapt je brein.

De truc is om veel van die acties te doen, met desnoods evenveel beloningen. En, verrassing, na 10 weken gezond eten ben je opeens een stuk dichter bij je einddoel. En na een flink aantal opruimklussen is de woonkamer opeens opgeruimd. Het kost wat zelfbedrog, maar terwijl je jezelf voor de gek houdt, komt je doel dichterbij.

Bonnetjes

Mijn eerste organizingdaad van het jaar voor mezelf was om bonnetjes uit te zoeken. Ik heb een mapje waar ik die ingooi. Een aantal maanden of zelfs een half jaar. Dan puilt het mapje uit.

Als ik er dan weer eens iets bij wil stoppen, dan lukt dat niet goed. Een zeker teken dat het tijd wordt om het mapje op te ruimen. Zo bouw ik een 'natuurlijk' moment in en krijg ik vanzelf een signaal dat ik eens wat bonnetjes moet gaan weggooien.

Dat heb ik dus nu gedaan: alles wat ik niet meer herkende, waarvan ik niet meer wist waar het van was is weg. Ook de bonnen van boeken die ik al gelezen heb, kleding en schoenen die ik al een tijdje draag en CD's die ik al uit mijn hoofd ken.

Alleen een paar bonnen van recente aankopen (afgelopen december) heb ik er in laten zitten. Overigens stop ik in deze bonnenmap geen garantiebewijzen. Bonnen van apparaten en dergelijke liggen op een andere plek, want die bewaar ik natuurlijk wel minstens een jaar.

Balansmaand

Ik geef het toe, ik heb me een beetje laten gaan deze kerstweek. Wat eten betreft, wat tv-kijken betreft, (te) laat naar bed gaan en in het algemeen helemaal niks uitvoeren. Het grootste gedeelte van het jaar ben ik tamelijk gedisciplineerd, dus soms is het heerlijk om even de teugels te laten vieren.

Maar nu is het nieuwe jaar begonnen en is het tijd om weer terug te keren naar het normale ritme. Om weer een beetje in balans te komen, heb ik geen balansdag nodig, maar ik vrees een hele maand. Geen chips meer voor mij. Gelukkig is de tijd van de oliebollen toch voorbij, hoewel hier in Rotterdam de kramen mogen blijven staan tot eind januari, maar dat negeer ik maar, dat lijkt me wel het beste.

Verder pak ik mijn regelmatig bewegen maar weer eens op. Deze tijd van het jaar is dat extra belangrijk. Niet alleen omdat ik de neiging heb om meer te eten als de avonden lang zijn, maar ook omdat ik anders de neiging heb om in een lichte winterdepressie te verzinken.

Ikzelf ga vanaf januari naar het voorjaar toeleven. Maar omdat het mooie weer er nog niet echt is, zet ik alle zeilen bij om mijn energie te behouden. Dat betekent zoveel mogelijk buiten komen als het nog licht is, want dat helpt: licht, frisse lucht en beweging. En verder zoveel mogelijk gezonde dingen eten, ook daar krijg ik energie van.

En dat komt dan goed uit met die balansmaand. Ook is het een positieve manier om mijn goede voornemen te formuleren. Dat vergroot de kans dat ik het ga realiseren. Dus mijn voornemen is niet om af te vallen, maar om zoveel mogelijk energie op te doen, op alle mogelijke manieren.