De grote vijf

Als coachingsvraag wordt het ook wel gebruikt: schrijf je eigen grafrede of, minder confronterend, stel je voor dat je tachtig bent, hoe wil je dan terugkijken op je leven?

Dat is eigenlijk waar dit boek over gaat, maar dan in verhaalvorm gegoten, waardoor het allemaal heel verteerbaar wordt. Voeg daar de Amerikaanse voorliefde voor concrete formuleringen bij en je komt op the big five for life. Dat zijn de vijf dingen die je leven tot een succes maken.

Dat kan natuurlijk van alles zijn, dat hangt af van je definitie van succes. Dus het kan iets zijn wat je wilt doen (reizen komt een paar keer voorbij in het boek), maar het kan ook zoiets zijn als ‘mensen inspireren’. Of natuurlijk je kinderen opvoeden tot leuke, verantwoordelijke mensen.

Er gaat eigenlijk nog iets aan vooraf en dat is dat je nadenkt over je ‘reden van bestaan’. Een nog fundamentelere vraag: waarom ben je hier? Wat kom je eigenlijk doen?

Je grote vijf zijn natuurlijk een afgeleide van je reden van bestaan. Zelf doe ik het liever andersom: die grote vijf zijn nog wel te doen, tenminste, een aantal kan ik er wel bedenken, daar zitten bij een boek publiceren en een huis aan zee, bijvoorbeeld. Maar mijn reden van bestaan, pff, daar moet ik nog eens goed over nadenken.

Dat is wel het effect van het boek, dat je er weer eens over nadenkt waar je het allemaal voor doet. En dat in een lekker handzaam boek verpakt met een tekst die lekker wegleest, je hebt het zo uit. Nee, het boek lezen is het punt niet, iets doen met de inhoud, dat is veel lastiger. Maar natuurlijk goed om weer eens over na te denken.

The big five for life heet het ook in de Nederlandse vertaling en de schrijver is John Streckely. Aanrader!

Sesamstraatstress en avondroutine

Al meer dan 200.000 mensen hebben op internet de petitie getekend dat Sesamstraat terug moet naar half zeven ’s avonds. In De Pers van 22 april 2009 komt een moeder aan het woord: ‘Ik mis een vast ritueel’, zegt ze letterlijk. Meneer Aart dreigt nu zelfs al met opstappen als het programma niet terug wordt gezet op z’n vaste tijdstip.

Voor de mensen die het gemist hebben: Sesamstraat is jarenlang om half zeven ’s avonds uitgezonden, maar sinds enige tijd verplaatst naar half zes. Bovendien is de uitzendtijd meerdere keren gewijzigd. Er zijn daardoor bijna geen kijkertjes meer over.

De moeder die in De Pers aan het woord komt geeft aan dat om half zes de avondspits in huis nog volop aan de gang. Als het programma om half zeven wordt uitgezonden dan kan haar dochter precies kijken voordat ze naar bed gaat. En dat is dan een vast ritueel.

De commotie rondom Sesamstraat illustreert mooi het belang van een avondroutine. Die routine geeft je houvast en rust en als dat verstoort wordt is het erg vervelend en dat levert stress op. Ouders komen rond half zes net thuis en dan ‘moet’ er van alles gebeuren. Even rustig naar Sesamstraat kijken is dan nog niet aan de orde. Eerst eten koken, eten, misschien wel afwassen of in bad en dan nog even bijkomen met een half uurtje televisie. Het klinkt logisch.

Dus de vraag van ouders is ook niet zo gek, de netmanager gooit hun hele schema in de war. Wat ik overigens niet begrijp is waarom mensen Sesamstraat niet gewoon opnemen. Dan kun je gewoon kijken wanneer je wilt, dus ook om half zeven. En je hebt nog minder stress, want als je een keer een kwartiertje later thuis bent, dan kun je gewoon je routine afwerken en Sesamstraat ook een kwartier later bekijken. Ik dacht dat live televisie kijken zo ouderwets was? Gezien deze discussie hechten te meeste mensen daar blijkbaar toch nog steeds veel waarde aan: gezellig samen voor de televisie, als de omroepbaas dat bepaalt.

Een organizer organiseert zichzelf

Ook een organizer slaat soms aan het organiseren. Geen enkele indeling is voor altijd en soms heb je opeens een helder moment, waardoor je een handiger indeling voor je ziet of iets oplost, wat al een tijdje zeurt.

De afgelopen week had ik twee van die momenten. In een mailwisseling met een klant ging het over bureauladen. Opeens realiseerde ik me dat ik ook nog een bureaulade met ongesorteerd spul had. Dat bleek vooral papier te zijn wat al beprint was, ‘om de achterkant nog eens te gebruiken’. Maar dat lag er al zo lang dat ik het helemaal vergeten was. En een kalender met sudoku’s uit de periode dat ik die veel oploste.

Zonde van de lade, natuurlijk. Lades zijn juist prima om losse spullen bij elkaar te brengen die je regelmatig gebruikt. Dat was hier duidelijk niet het geval, ik had die lade al meer dan een half jaar niet open gehad. Alles er uit dus. De vellen papier toch maar bij het oud papier (veel te veel om op korte termijn te gebruiken) en de sudokukalender ook. Ik heb ook nog een boekje met sudoku’s en zo vaak doe ik het tegenwoordig niet meer. Geen kans op dat ik 300 sudoku’s op ga lossen. Lade leeg.

Na een paar dagen nadenken heb ik er een nieuwe bestemming voor gevonden: losse spullen die ik gebruik voor mijn workshops, zoals kaartjes en stiften. Eens kijken of dat beter werkt.

Het andere moment ging nog wat verder: zou het niet handig zijn om de onderste plank ik in de linnenkast vrij te maken voor schoenen, vroeg mijn vriend. Eerst zei ik nee, maar ik bleef er toch over nadenken. Het zou inderdaad wel handig zijn. Maar waar laten we dan de handdoeken die daar nu liggen?

Opgerold nemen handdoeken minder ruimte in, dus zou dat een oplossing kunnen zijn? En als ik nou de keukendoeken in de keuken leg? Goedbeschouwd is dat ook veel logischer. Eerst ruimte maken in de keuken dus: een aantal dingen die we niet gebruiken er uit gehaald. Die bevinden zich in vrijwel elke keuken, ook in de onze.

Vervolgens een andere kast eens grondig uitgeruimd: ongebruikte voorraden toiletartikelen weggedaan, evenals ondergoed, sokken en handdoeken met gaten en andere gebreken. Allemaal bewaard voor het geval dat, maar dat geval doet zich natuurlijk nooit voor. Resultaat: een vuilniszak vol. En ruimte genoeg voor de handdoeken en dus ook voor de schoenen.

Soms is het even denken, maar in elk huis zijn ongebruikte spullen en in elk huis is wel iets te winnen met een logischer indeling, ook bij een organizer.

Kijken, kijken, niet kopen

Zodra je iets aanraakt, raak je er aan gehecht, je ziet het een beetje als van jezelf.

De universiteiten van Ohio en Illinois onderzochten hoeveel proefpersonen bieden voor een mok als ze die tien of dertig seconden hadden vastgehouden. De personen die de mok dertig seconden vasthielden boden meer voor die mok dan degenen die 'm tien seconden vasthielden.

Zodra je dus iets wat langer vast hebt raak je er een beetje aan gehecht en heb je er meer voor over dan wanneer je het niet of heel kort vasthoudt. Je zou kunnen zeggen: als je een kledingstuk gaat passen, dan ben je al bijna verkocht, idem als je een proefritje gaat maken.

De strategie van alleen kijken is dan zo gek nog niet, dat leidt inderdaad minder tot kopen.

Regels om te kiezen

Gisteren op de motivatiekalender: Als je niet goed kan kiezen, doe dan wat het goedkoopst uitvalt (Peter Darbo).

Voor iedereen met keuzestress, neem ik aan. Is dat altijd een goed advies? Waat je altijd vooraf wat het goedkoopste is? Als je al last hebt van keuzestress, ga je misschien wel heel lang op zoek naar het goedkoopste en onderzoek je urenlang alle facetten van de prijs (want aankoopprijs is natuurlijk maar een deel daarvan, onderhoud en verbruik reken je ook mee, ga er maar aan staan).

Maar wat je wel degelijk kan helpen bij keuzestress is het instellen van beslisregels. De goedkoopste is er één, maar je kunt ook denken aan: ik koop wat iedereen koopt, het meest populaire model (laptop, telefoon, etc), het best geteste model door de consumentenbond. Een andere beslisregel is: ik ga naar 3 winkels en dan heb ik genoeg gezien, op basis daarvan maak ik een keuze (en dan niet een week aarzelen welke winkels dat moeten zijn). Ook helpt het om vooraf te bepalen aan welke voorwaarden een nieuwe aankoop moet voldoen: geheugenruimte voor een computer, kleur of model voor schoenen, als je kleding gaat kopen, waar moet het dan bij passen, etc.

Op die manier maak je kiezen voor jezelf eenvoudiger. Nu nog je aan je eigen regels houden.

Uitstelgedrag: 4 manieren om er mee te stoppen

We stellen allemaal wel eens iets uit en als dat binnen de perken blijft, hoeft dat helemaal niet zo erg te zijn. Soms is het gewoon fijn om eerst in de zon te zitten en daarna pas te gaan werken.

Het wordt vervelend als je dezelfde klussen steeds blijft uitstellen of als het uitstellen consequenties gaat hebben: je betaalt je rekeningen niet op tijd, je stuurt je belastingen (veel) te laat in of je begint onvoorbereid aan een vergadering of een examen.

Als je dingen uitstelt, dan kom je afspraken met jezelf steeds niet na. En dat zadelt je op met een continu schuldgevoel, een knagend stemmetje in je hoofd dat zegt: je zou nu eigenlijk die vervelende klus moeten doen in plaats van je tijd verspillen aan iets leuks. Daar word je niet vrolijk van.

Er zijn verschillende redenen waarom mensen dingen uitstellen:
1. Je wilt de taak eigenlijk helemaal niet doen, maar je hebt toch het gevoel dat je er aan vast zit. Dat geldt vaak als je iets hebt toegezegd aan anderen, bijvoorbeeld notulen maken van een vergadering. Maar het kan ook zijn dat je jezelf hebt overtuigd dat je beslist zelf je belastingformulier moet invullen of schoon moet maken.
2. Iets heeft alleen op de lange termijn resultaat, maar op dit moment is het eigenlijk vervelend om te doen en zie je niet dat je iets gedaan hebt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij opruimen, lijnen en leren voor een examen.
3. Je weet eigenlijk niet precies wat je moet doen. Op je actielijst staan projecten, zoals ‘open dag organiseren’, ‘administratie doen’, ‘de woonkamer opruimen’.
4. Je wilt alleen aan een taak beginnen als je die helemaal goed kunt doen. Dat is perfectionisme en in de praktijk begin je er dan meestal nooit aan.

Dat geeft ook meteen mogelijke oplossingen voor je uitstelgedrag:
1. Niks moet. Let op elke keer als je tegen jezelf zegt dat je iets ‘zou moeten’. Is dat echt zo? Misschien kan iemand anders het wel doen. Ga na of jij degene bent die de taak moet doen. Waarom zou jij altijd de notulen moeten maken. Misschien kun je die taak wel rouleren. Ook als je al ja hebt gezegd, kun je vaak nog terug. Geef gewoon aan dat je je bedacht hebt of dat er iets tussen is gekomen. En als het dan echt moet, begin dan de dag met een rotklus, dan heb je dat maar vast gehad.
2. Geef jezelf een beloning en beloon de inspanning, niet het resultaat. Dus als je een kwartier hebt opgeruimd of aan je examen hebt gewerkt, dan mag je iets leuks doen: even wandelen, in de zon zitten of de actie doorstrepen op je actielijst. Zo koppel je ook op korte termijn een prettig gevoel aan je actie.
3. Maak verschil tussen een project en een actie. Een project duurt meestal wat langer en bestaat uit meerdere stappen. Die stappen vormen de acties. Als je de woonkamer wilt opruimen dan kan een eerste actie zijn om alle kranten bij elkaar te zoeken en de oude weg te doen of om alle dvd’s en videobanden te verzamelen en op hun plek te zetten. Stel steeds de vraag: wat ga ik dan doen? Tot je weet wat je moet doen.
4. Perfectionisme is natuurlijk een onderwerp op zich, maar als het je in de weg zit om aan de slag te gaan, wees je daarvan dan bewust. En denk aan de 80/20 regel: 80 procent van je resultaat krijg je door 20 procent van je inspanning. Wees niet te gedetailleerd en stop met het zoeken naar informatie. Begin gewoon. Je kunt dingen altijd later nog bijstellen. Zie het eventueel als een experiment: je probeert maar iets en je bent nog niet echt begonnen. Daarmee maak je het voor jezelf een stuk eenvoudiger.


Als ik zelf iets uitstel, dan verleid ik mezelf meestal om te beginnen door te zeggen dat ik er alleen maar vijf minuten aan hoeft te werken, dat ik alleen maar de inhoud van de nieuwsbrief hoef te bepalen. Op die manier zorg je dat je begint. Dan blijkt het meestal helemaal niet zo erg als je gedacht had en voor je het weet is de taak afgerond.

Wil je weten wat jouw reden is om uit te stellen? Op 13 mei geef ik er een workshop over. Je betaalt slechts 29,50 euro voor deze themaworkshop van 2 uur. De workshop is in Centrum Djoj in Rotterdam en duurt van 19.30 tot 21.30. Mail naar info@opgeruimdorganizing.nl om je op te geven.