Uitstel

Veel mensen hebben last van uitstelgedrag. Nu blijkt dat treuzelen voor een deel is aangeleerd en voor een deel evolutionair bepaald. Nu.nl verwijst naar recent onderzoek hierover, wat voor onderzoek zeggen ze er niet bij (bericht van 7 januari, Lekker lummelen).

Volgens het bericht was voorheen directe beloning beter dan een bonus op langere termijn. Waarom dat is, dat vertellen ze helaas niet. Misschien omdat in de oertijd de lange termijn erg onzeker was?

Volgens het artikel heeft het met je karakter te maken: gewetensvolle personen stellen minder uit, impulsieve types meer. Waarschijnlijk laten die impulsieve mensen zich gewoon snel afleiden door iets anders. Mensen met faalangst treuzelen meer en ook degenen die nooit tevreden zijn over hun resultaat, de perfectionisten dus. In hoeverre deze karaktereigenschappen zijn aangeboren of aangeleerd is natuurlijk de vraag. Ik wil hier niet het hele ‘nature-nurture’ debat er bij halen.

En dan zijn er mensen die het uitstellen tot gewoonte hebben gemaakt. En een gewoonte afleren is nou eenmaal erg lastig. Als reden geven ze ‘een beter mentaal leven’. Ze denken bijvoorbeeld dat ze een deadline nodig hebben om ergens aan te beginnen. En ze bouwen een mentale pauze in tot ze echt moeten beginnen.

Het artikel heeft het er niet over dat ze in de tussentijd natuurlijk steeds denken: ik zou eigenlijk die klus moeten doen (belastingpapieren invullen, de tandarts bellen, aan dat project beginnen). En als de deadline er dan is, dan moeten ze de klus doen op een moment dat het helemaal niet uitkomt. Bovendien is onder druk werken echt niet altijd goed voor de kwaliteit. Stel je maar eens voor dat je op 31 maart je belastingformulier gaat invullen: natuurlijk kun je dan net de opgave van je WOZ waarde niet vinden of heeft je provider een storing, waardoor je je opgave niet kunt insturen. Misschien vergeet je de helft en je hebt in elk geval een hoop stress.

Kortom: deze mensen houden zichzelf voor de gek en ze zorgen ook nog eens dat hun hoofd voller is dan nodig, omdat ze steeds al die uitgestelde klussen met zich meeslepen.

De beste manier om dit te voorkomen is om je als eerst af te vragen of je de klus wel echt moet doen? Is het iets wat echt moet (belasting invullen) of iets wat ‘zou moeten’ (laatste Arnon Grunberg lezen), maar waar je eigenlijk geen zin in hebt. In het laatste geval schrap je de taak gewoon (sorry Arnon).

Als het een klus is die echt moet, is het zaak tijdig te beginnen en steeds de eerstvolgende actie te definiëren. Voor je belastingformulier is dat misschien: alle jaaroverzichten verzamelen, het programma voor de aangifte downloaden of de WOZ-waarde opzoeken. De praktische reden om niet te beginnen is namelijk vaak dat je niet precies weet wat je moet doen. Door een actie te definiëren maak je het concreet en bovendien klein. En op tijd beginnen is echt fijner dan alles op het laatste moment doen.